De atmosfeer bestaat uit meerdere lagen en de troposfeer is de onderste laag. Deze laag bevat ongeveer 80% van alle lucht op aarde.

Boven de tropische gebieden houdt de troposfeer op, op 16 tot 18 km boven het aardoppervlak. Boven de polen houdt de troposfeer op, op een hoogte van maar 6 km boven het aardoppervlak. Waar de troposfeer ophoudt begint de stratosfeer.

Het woord troposfeer is afgeleid van het Griekse woord ‘tropos’, dit betekent bewegen of mengen. In deze laag van de dampkring is de lucht constant in beweging en het heeft de hoogste dichtheid. Dit betekent dat er daar veel lucht is.

De troposfeer bestaat vooral uit 2 verschillende gassen: stikstofgas en zuurstofgas. Ook bestaat de troposfeer uit 2 lagen: de planetaire laag en de vrije atmosfeer. De planetaire laag begint direct boven het aardoppervlak en hier beweegt de lucht meer dan in de vrije atmosfeer.

In de troposfeer ontstaan meteorologische verschijnselen, dit is het weer, dus bijvoorbeeld neerslag. Dit komt doordat het waterdampgehalte hier hoog is, bijna alle waterdamp in de atmosfeer bevindt zich hier. Daardoor komt vooral in deze laag bewolking en neerslag voor.

Het verschil in luchttemperatuur in deze laag is groot in als je het vergelijkt met de andere lagen. Op zeeniveau is de temperatuur ongeveer 17 °C en dit is -52 °C bij het begin van de overgang naar de stratosfeer. Dit komt door het broeikaseffect. De aarde zendt aardse straling uit, dit is warmtestraling vanaf de aarde. Deze warmte komt van de zonnestraling en van aardwarmte. Ook de zon zendt straling uit.  De aardse straling heeft een lange golflengte en de zonnestraling heeft een korte golflengte. Dit komt doordat de temperatuur van de aarde lager is dan die van de zon. De atmosfeer absorbeert de straling met een lange golflengte beter dan die met een korte golflengte, dat is dus de aardse straling.

Hoe hoger in de atmosfeer, hoe minder van die straling doordringt en geabsorbeerd kan worden en dus hoe kouder het is. Per kilometer neemt de temperatuur in de atmosfeer af met  6,5 °C. De tropopauze is de overgang tussen de troposfeer en de stratosfeer, hier stijgt of daalt de temperatuur bijna niet.