Stratosfeer

 

De stratosfeer is de laag in de atmosfeer tussen de troposfeer en de mesosfeer. Onder de stratosfeer is de troposfeer, deze lagen worden van elkaar gescheiden door de tropopauze, dit is de overgang van troposfeer naar stratosfeer. Boven de stratosfeer is de mesosfeer en deze lagen worden van elkaar gescheiden door stratopauze, de overgang tussen de stratosfeer en de mesosfeer.

Boven de evenaar begint de stratosfeer op ongeveer 17 km boven het aardoppervlak en bij de polen op ongeveer 10 kilometer. Op een hoogte van 50 km gaat de stratosfeer over in de mesosfeer.

Het begin van de stratosfeer heeft een bijna constante temperatuur bij het toenemen van de hoogte. Dit heet de isotherme laag. Boven deze laag stijgt de temperatuur wel bij het toenemen van de hoogte en bij ongeveer 47 km is de temperatuur weer 0 °C.

Bovenin de stratosfeer neemt de tempratuur dus weer af, hier begint ook de mesosfeer. De tempratuur in de stratosfeer neemt toe doordat de lucht de zonnestraling absorbeert. Hoe dichter je bij het aardoppervlak bent, hoe minder zonnestraling de lucht absorbeert, omdat je dan dus verder van de zon af bent. Hierdoor is het lager in de stratosfeer ook kouder.

De tempratuur in de stratosfeer is per ‘laag’ hetzelfde: het verandert door omhoog of om laag te gaan, niet door opzij te gaan. Doordat de temperatuur in de stratosfeer alleen per hoogte verandert, beweegt de lucht daar niet zo veel, de lucht is daar stabiel. Hierdoor ontstaan er ook bijna geen wolken, want die ontstaan alleen als er verwarmde luchtbellen opstijgen, dit heet convectie. Convectie ontstaat als de lucht onstabiel is en dus veel beweegt. Maar dat is niet zo in de stratosfeer.

Alleen bij tempraturen onder de -80°C kunnen er wolken ontstaan in de stratosfeer. Deze wolken zijn klein en bestaan uit hele kleine ijskristallen, hierdoor krijgen de wolken een parelmoer kleur. Dankzij deze kleur worden deze wolken parelmoerwolken genoemd. Deze parelmoerwolken zijn nodig om ozon te maken. Bovenin de stratosfeer is veel ozon, deze plek wordt ook wel de ozonlaag genoemd.

Tussen de troposfeer en de stratosfeer zijn veel verschillen. De stratosfeer heeft meer ozon, minder waterdamp en minder koolstofdioxide dan de troposfeer. Doordat de lucht in de stratosfeer bijna niet beweegt, blijft verontreiniging lang hangen.